Ember.js Nedir?

Açık kaynak kod kullanımını destekleyen, web uygulamalarının gerçekleştirildiği çatı uygulamalardan biri de Ember.js’dir. Açık kaynak koduna sahip program ve scriptler, görüntülemek isteyen herkesin ulaşabildiği ve üzerinde değişiklik yapabileceği şekilde paylaşıyorlar. Ember.js ‘nin bu özelliği de işlevselliğini arttırmakta, hızlı ve güvenilir yazılım altyapısını sağlamaktadır. 

Yazılım çatısı kavramı ise uygulamalar için standart olarak kullanılan fonksiyonların paket halinde, hazır olarak sunulduğu bir sistemler olarak ifade edilebilir. Bu sistemlerde mevcut yazılım paketlerine ek kodlar tanımlı olabilmekte ve güncellemeler yapılmaktadır. Ember.js, tek bir sayfadan meydana gelen web uygulamalarının oluşturulmasına ve ölçeklenmesine imkan tanıyan yazılım çatılarındandır. 

MVC (Model View Controller), uygulamaların geliştirme süreçlerinde yer alan teknolojilerden biridir ve mimari tasarımsal desenleri ifade etmektedir. Ember.js, “MVC” prensipleri çerçevesinde yapılandırılan çatı uygulamalardan biridir. Aynı zamanda JavaScript yazılım dilini kullanan bir araç özelliği taşır. 

Ember.js, ilk çıkış tarihi olan 2011 yılından itibaren, geliştirilmeye devam ediliyor. Ember.js’nin görevlerinden biri de, veri yönetimlerinin yürütülmesi ve uygulama akışlarının takiplerinin gerçekleştirilmesidir. 

Başka bir ifade ile Ember.js, açık kaynak kod kullanımlı, JavaScript framework’ü olarak da bilinen uygulama çatısıdır. Framework, bilgisayar programlamalarında kullanılan bir yazılım iskeletidir ve Ember.js, JavaScript dilini kullandığı için bu şekilde de tanımlanmaktadır. 

Ember.js Felsefesi Nedir?

Ember.js tasarım aşamasında, farklı amaçlar doğrultusunda fikirler ortaya konulmuştur. Bu fikirler Ember.js’nin nasıl bir araç olacağı hakkında çerçeve oluşturulmasına yardımcı olmuştur. Ember.js felsefesinde yer alan fikirler ise aşağıdaki şekilde belirtilmektedir;

• Web Uygulamalarının Geliştirilmesi: Ember.js, mimari tasarımsal desenlerde (MVC) yer alan görünüme odaklanmak yerine, kullanıcıların yaşamış olduğu ya da olabileceği sorunlara çözüm üretmek amacıyla yola çıkmayı uygun görmüştür. Web uygulamalarının geliştirilmesinde yaşanan tüm sorunların da Ember.js ile çözülmesini hedefleyerek, donanımsal yapılandırmayı bu çerçeveye oturtmak istenmiştir.
• Tüm Süreçlerde Verimlilik: Ember.js, yapısı itibari ile tam bir geliştirme sağlamak amacıyla çalıştırılan, birden çok aracın bileşeni olmaktadır. Araçların ortak amaçları ise geliştiricilerin üretkenliğinin hızlı bir şekilde artmasıdır. Tüm süreçlerde verimliliği hedefleyen Ember.js, 3000’nin üzerinde eklenti ile geliştirilebilir ve genişleyebilir özellik taşımaktadır.
• Stabil Aktiflik: Ember.js geliştirilirken, geriye yönelik uyumluluk için,  aktiflik sürecinin duraksamadan devam etmesi plânlanmıştır. Ember.js’nin evrimleşirken bile aktif kalması düşünülmüştür.
• Web Standartlarına Öngörü: Ember.js, JavaScript gibi bir çok uygulama aracının, standartlarının ilk uygulayıcısı ve öncüsü olma amacını taşımaktadır. Çalışmalarını bu felsefede şekillendirmekte ve yürütmektedir.
• Client-Side Esasları: Ember.js felsefelerinden biri de Client-Side yapısını içerisinde barındırıyor olmasıdır. Client-Side, Türkçe karşılığı “Kullanıcı taraflı” kavramı, tarayıcılarda yer alan kodların, ziyaretçiler tarafından görüntülenebildiği dilleri ifade etmektedir ve işlevselliği tartışılmaz bir özellik taşımaktadır.

Ember.js Kavramları Nelerdir?

Ember.js çalışma sistematiğini daha iyi anlamak için, içerisinde yer alan kavramları yakından tanımak gerekiyor. Oldukça teknik bir alt yapıya sahip olan Ember.js, kavramlarının işlevleri anlaşıldığında, verimliliği de o oranda artmaktadır. Ember.js sisteminde sık karşılaşılan kavramlar ise aşağıdaki şekilde sıralanabilir;

Template (Şablon)

Handlebars yazılım dili ile ortaya çıkarılmış olan kullanıcı ara yüzlerine template adı verilmektedir. Arayüz ifadesi, bilgisayar sistemlerinde bulunan birden fazla bileşenin, bilgi alışverişlerinin yürütüldüğü alandır. Ember.js templatelerinde “Title” ya da “Author” terimleri de yer alır. Bu terimler, kontrol merkezinden alınan bilgilerin, HTML içerisinde gösterilmesini sağlar.

Component (Bileşen)

Kullanıcı arayüzlerinin, Ember.js üzerinde organizasyonlarının sağlanmasının birincil yolu bileşenler olmaktadır. Bileşenler kendi içerisinde iki bölümden oluşmaktadır. Bu bölümler; şablon ve kaynak dosyasıdır. Kaynak dosyası, bileşenlerin davranışlarını tanımlama ile görevlidir.

Controller (Denetleyici)

Denetleyiciler, bileşenlere (Component) çok benzemektedir. Ember.js’nin gelecek sürümlerinde denetleyicilerin, bileşenlerle değiştirileceği öngörülmektedir. Ember.js mevcut sürümünde bileşenler rotalarını değiştirmemektedir. Bu değiştiğinde ise denetleyicilerin yerini bileşenler alacaktır.

Model

Ember.js sisteminde verilerin alınması ya da kaydedilmesi, modeller aracılığıyla yapılmaktadır. Modeller opsiyonel olarak, tarayıcıların yerel depolama alanlarına kaydedilmek üzere yapılandırılabilirler. Ancak standart görevleri, sunucuya bilgileri aktarmak ile sınırlıdır.

Route (Rota)

Ember.js çalışma sistematiğinde rotalar, denetleyiciler ile birlikte template (Şablon) yüklenmesini gerçekleştirirler. Rotaların bir diğer görevi ise denetleyicilerin template üzerinden sunacakları bilgilerin yüklenmesi için, modelleri çağırmaktır.

Router (Yönlendirici)

Yönlendiriciler, sayfa URL’lerini haritalandırma görevini yürütürler. Belirtilen kullanıcı isteklerinin de ilgili rotalara yönlendirilmesini sağlarlar.

Ember.js Kullanmanın Avantajları Nelerdir?

Ember.js, kullanışlı ve işlevsel özellikleriyle, birçok teknolojik donanımda kullanılan JavaScript tabanlı yazılım çatısı görevini yürütmektedir. Web uygulamalarının geliştirilmesine destek sağlayan Ember.js, verilerin yönetilmesi ve uygulama süreçlerinin akışlarının takip edilmesi gibi Framework araçlarından beklenen tüm özellikleri içerisinde barındırmaktadır. Ember.js kullanmanın avantajları ise aşağıdaki şekilde belirtilmektedir:

• Ember.js, tüm uygulama geliştirme süreçlerinde URL desteği sunmaktadır.
• Ember.js, kullanıcı arabirimi özelliğine sahiptir. Kullanıcı Arabirimi “KA”, insan-makine arayüzü olarak da ifade edilmektedir ve insanların bir cihaz ya da makineyle etkileşimlerini sağlayan tüm yöntemlerin birleşimini ifade eder.
• DOM (Document Object Model) yani Belge Nesnesi Modelleri kullanımını minimum seviyeye indirir ve daha az belge ile daha çok işlem gerçekleştirir.
• Ember.js, güçlendirilmiş bir veri katmanına sahiptir ve JavaScript ile uyumlu şekilde bütünleşme özelliği taşır.
• Ember.js değerlerinin değiştirilmesi için gözlemcileri kullanmaktadır. Bu özellik, sadece değiştirilmiş olan değerlerin oluşturma sürecine alınmasını sağlar.
• Ember.js nin ön yükleme süresi, alternatiflerine göre çok daha hızlıdır.
• Ember.js uygulama geliştirme süreçlerinde, yapılandırmalar üzerinden sözleşmeler sunar.
• Ember.js sistematiğinde ayrıntılı yapılandırmalar bulunmaz. Yapılandırmalar sadece sözleşmelere uyulmayan durumların işaret edilmesinde kullanılır.

Ember.js, tüm yapısal özellikleri ve sunduğu avantajlarla, büyük şirketler tarafından da yaygın olarak kullanımı tercih edilen araçlardandır. Ember.js kullanan, bilinen en büyük şirketler ise aşağıda sıralanmıştır;

• Apple Music
• LinkedIn
• Yahoo
• Netflix
• TinderBox
• Square
• Heroku
• Square

Ember.js Yapısı ve Bileşenleri

Ember.js tek sayfalık uygulamaların geliştirilmesinde, kapsamlı bir hizmet sunan Framework (Yazılım Çerçevesi / Çatısı) aracıdır. Ember.js, web uygulamalarının yanı sıra, mobil versiyonlar ve masaüstü uygulamalarının geliştirilmesine de olanak sağlamaktadır. Ember.js yapısında MVVM (Model View ViewModel) sistemi bulunmaktadır. MVVM, uygulamalar içerisinde, yapıların birbirinden ayrılmasını sağlamaktadır. MVVM bileşenleri ise aşağıdaki şekilde tanımlanmaktadır;

• Model: Verilerden sorumlu olan yapılardır. Veri tabanından ya da belirtilen alandan gelen veri kullanımını ve tutarlılık hesaplamalarını kapsamaktadır.
• View: Kullanıcıların üzerinde işlem yaptığı, arayüz olarak ifade edilen yapı olarak adlandırılır. Görsel yapının yer aldığı, tasarımları kapsayan alandır.
• Viewmodel: View ile model arasında bağlantı görevini üstlenen yapıdır. Arayüzde ve model üzerinde gerçekleşen etkileşimler Viewmodel yapısında yürütülmektedir.

Üç parametreli yapı olan MVVM ile kodlar üzerinde yapılan değişiklikler birbirlerini etkilemeden gerçekleştirilir. Ember.js bu yapısal sistem ile daha güçlü bir biçimde uygulama süreçlerini yürütür.

SPA (Single Page Application)

Ember.js yapısında bulunan bir diğer özellik ise SPA (Single Page Application) yani “Tek sayfa uygulamaları”dır. Uygulamalar üzerinde sayfanın yenilenmesine gerek kalmadan veri akışının devam ettiği yeni nesil web uygulamaları SPA olarak tasarlanmaktadır. Ember.js yapısında yer alan SPA ile mobil uygulamalar görselliğinde bir kalite sağlanmaktadır. Veri akışını da hızlandıran bu yapısal özellik, Ember.js’nin tercih edilme nedenleri arasında yer almaktadır.

Ember.js SPA Özelliğinin Kullanıcıya Faydaları

Teknoloji dünyasında yer alan uzmanların hemfikir olduğu üzere, SPA özelliğinin (Tek sayfa uygulamaları) kullanıcı deneyimi ve geliştiriciler yönünden birçok faydası bulunmaktadır. Ember.js yapısında ve çalışma sistematiğinde yer alan SPA özelliğinin faydaları aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır;

• Hız Faktörlü Kullanıcı Deneyimi: Ember.js ile oluşturulmuş bir web uygulamasında kullanıcılar, seçili bağlantıyı tıkladıklarında, sunucudan gelen yanıtı beklemek durumunda kalmazlar. Bu sistem ile kullanıcıların istediği bilgiye çok daha hızlı ulaşması sağlanır.
• Sınırlı Sunucu Kaynağı: SPA’lar, Ember.js ile sunucu üzerine bir defa yüklenmektedir. Kullanıcılar bir istek ilettiğinde, sunucu sayfada yer alan tüm HTML öğelerini veri haline getirir. Bu işlem, SPA’lar için bant genişliğinden ve sunucu kaynağından tasarruf edildiği anlamına gelmektedir. Bir gün içerisinde, milyonlarca ziyaretçisi olan bir sayfanın, verimliliği ve güvenilirliği Ember.js’nin SPA özelliği ile sağlanmaktadır.
• Hata Ayıklamaları: Ember.js, JavaScript tabanlı işleyen bir sistemdir. Milyonlarca kodun okunması yerine tek bir JavaScript kodu okunarak, hatalar çok daha kolay ayıklanır. Ember.js SPA’larının bir çoğu, Google Chrome tarayıcısının hataları ayıklama aracına sahip olmaktadır. Hata ayıklama araçları, sayfaların görüntülenme biçimini, sunucudan veri aktarım süreçlerini, verilerin önbelleğe taşınma işlemlerini gösterme özelliğine sahiptir.
• Uygulamalar Arasında Geçiş: Ember.js, SPA’lardan mobil uygulamalara geçiş yaparken, aynı kod paketini kullanır. Bu şekilde tüm içerikler bir defada yayınlanabilir. SPA’ların kaydırma işlemleri için de uygun olması, mobil uygulamaların kullanımına dair iyi bir başlangıç noktası oluşturur. Web uygulamalarında SPA kullanımı, kullanıcılara bildirimlerin iletilmesi, online ve offline erişim sunulması gibi faydaları da beraberinde getirir.